Na vijftig jaar verzamelen gaat mijn archief open

Een buitenissige maar volstrekt ongevaarlijke hobby

Op 10 maart 2026 is het vijftig jaar geleden dat ik in een kladblok van de Hema de uitslagen van de Eredivisie noteerde en de stand overschreef uit de Emmer Courant (het dagblad met de fantastische, maar niet altijd waar gemaakte slogan 'Elke dag erg goed'). Op de vraag waarom ik dat deed, heb ik geen antwoord. Ik was negen jaar, ik deed dat nu eenmaal. De clubnamen, de stand, de doelpunten voor en tegen, de topscorerslijst: er ging een magische aantrekkingskracht van uit. Het duurde niet lang of ik ontdekte in de maandagkrant uitslagen en standen van het amateurvoetbal, een eindeloze hoeveelheid keurig gerangschikte cijfers, gegevens en in de wedstrijdverslagen alle doelpuntenmakers. Vlijtig speurde ik naar curiosa: een eigen doelpunt, een opmerkelijk  scoreverloop en had die speler vorige week ook al niet drie keer gescoord? En waarom drukte de krant geen topscorerslijsten af van de amateurs? Dan zelf maar geturfd.

Het was het begin van een buitenissige maar volstrekt ongevaarlijke hobby: het verzamelen van voetbalinformatie en dan bij voorkeur statistieken die nog niet bekend zijn, nog niet eerder zijn samengesteld, uitgeplozen of gepubliceerd. Nu zijn we bijna vijftig jaar verder en heb ik in mijn archief vele honderden, misschien wel duizenden lijstjes, ranglijsten, documenten, rijtjes, records. Voor een groot deel daarvan geldt dat ze niet eerder zijn gepubliceerd. Nutteloze kennis, zegt de onwetende, ten onrechte. Dat Jan Elfring van Alcmaria Victrix in 1927 tegen Tsjechoslowakije vijf (!) assists afleverde en daarmee al bijna een volle eeuw recordhouder is, bezorgt mij een geluksmoment, niets meer en niets minder. Daarmee heeft dat feitje zijn waarde ruimschoots bewezen. Nutteloze kennis is voor mij het gegeven dat over vijf minuten vanaf het station in Almelo de trein naar Doetinchem vertrekt. Ik ben niet in Almelo, ik hoef niet naar Doetinchem: die informatie heeft voor mij geen enkele waarde of impact, dát is nutteloze kennis. Bijzonder cijfermateriaal daarentegen opent de enorme kennisdatabase die iedere voetballiefhebber in zijn hoofd heeft: het brengt hem terug naar fantastische wedstrijden, prachtige doelpunten, curieuze situaties, al lang vergeten namen. Wonderbaarlijk hoe dat werkt: ik kwam laatst de naam 'Fokke Zwart' tegen en in een fractie van een seconde flitste de associatie 'aanvaller AZ' door mijn hersenen. Zo'n veertig jaar niet aan hem gedacht, maar al die tijd reisde hij kennelijk in mijn hoofd met me mee.

Er zijn veel liefhebbers die er een ruime voetbalboekhouding op na houden, maar die de opbrengst van hun gecijfer tegen de borst houden als speelkaarten bij het klaverjassen. Ik heb me daar altijd aan geërgerd. Deel wat je hebt, dan kunnen anderen ook genieten van je monnikenwerk. En nu, met mijn vijftigjarige verzameljubileum op komst, is het tijd om mijn archieven open te gooien. Elders op deze website (zie tabblad Voetbalstatistieken) zal ik de komende tijd honderden documenten plaatsen, met veelal informatie die het daglicht nog nooit heeft gezien, te beginnen met alle assists van het Nederlands Elftal sinds de eerste interland op 30 april 1905. Dat is het resultaat van eindeloos krantenverslagen doornemen en wedstrijdbeelden bekijken. Vervolgens kunnen we ranglijsten opmaken zonder die vervelende toevoeging die professionele bureaus nog wel eens plaatsen 'sinds we deze gegevens bijhouden'.

Voor het magazine Panenka schreef ik enige tijd geleden een persoonlijk verhaal over het verzamelen van sportinformatie (zie onder het tabblad Over GGM). Sport inderdaad, want van 1993 tot 2019 hield ik zo veel mogelijk gegevens bij van alle (!) Olympische sporten. Die archieven gaan later nog wel eens open. Het heeft me in 1996 een baan opgeleverd bij Sport International en uiteindelijk ook een carrière bij Voetbal International. Dat was mijn antwoord op de eeuwige vraag van mijn moeder die een zekere ontreddering verraadde: 'Waar is al dat bijhouden en noteren nou goed voor?' Om gelukkig van te worden. Daarom. Een betere reden is er niet.

Ik zie uw reactie op de statistieken graag tegemoet via de Contact-knop of info@goldengoals.nl. Reageren kan ook op de pagina Voetbalstatistieken.

Dick Holstein.